|
|
|
Osmaniye Mutfak Kültürü |
 |
Saadet
Türkçe Admin
Kayıt: 12.07.2005
Mesajlar: 9281
Şehir: Ankara |
Kısa URL: https://ml.md/lc32315
Gönderme Tarihi: 26.Arl.2008
4,621 defa indirildi / yazdırıldı
|
Yöre mutfağının en önemli malzemesi bulgurdur. Bu bakımdan yöresel yemeklerin çoğu bulgur ile yapılır; içli köfte, mercimek köftesi, çiğ köfte, kısır, sarmaiçi, bulgur pilavı, batırık gibi... Diğer belli başlı yemekler ise; tirşik (pancar), toğga, çiçcice (domatesli pilav), kuru fasulye, nohut yemekleri, lahana sarması, patlıcan dolması, yüksük çorbası, malota çorbası, tarhana çorbası, mevsim itibariyle çeşitli sebze yemekleri ve etli kömbedir. Ayrıca Ramazan Bayramında kuru kömbe ve pekmezli yapılır.
|
Osmaniye Yemek Kültürü |
 |
Çetin Ceviz
Şef Aşçıbaşı
Kayıt: 26.05.2005
Mesajlar: 1143
Şehir: Ankara |
Kısa URL: https://ml.md/lc183293
Gönderme Tarihi: 01.Haz.2025
3 defa indirildi / yazdırıldı
|
Osmaniye İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Anadolu’nun birçok yöresinde olduğu gibi Osmaniye’nin de başlıca geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır.
Osmaniye genelinde tarımsal üretime bağlı olarak il mutfağında buğday ve buğdaydan elde edilen un, bulgur ve bulgur çeşitleri, dövme (yarma) gibi ürünlerin birçok yemek ve yiyecek çeşidinde kullanıldığı görülmektedir.
Bu ürünler çorba, köfte, ekmek ve hamur işleri, tatlı ve pilavların ana ve yan malzemesi durumundadır.
Yörede yapılan çorbaların ana malzemesini tahıllar ve bunlardan elde edilen bulgur, erişte ve hamurdan yapılan ürünler, kuru baklagiller, çeşitli sebzeler, yöresel otlar ve süt ürünleri oluşturmaktadır.
Osmaniye mutfağı içerisinde Akdeniz mutfağının karakteristik özelliklerini yansıtabilecek özellikte bir beslenme şeklinin var olduğu gözlenmektedir.
Yörede; ıspanak, fasulye, kabak, patates, patlıcan, pazı, pancar, ebegümeci gibi mevsimlik sebze ve otlar yetiştirilmekte ve bunlar yemeklerde sıklıkla kullanılmaktadır.
Et ve tahılla birleştirilerek tencere yemekleri şeklinde yapılan bu yemeklerin hazırlanmasında; kavurma, haşlama ve pişirme gibi teknikler uygulanmaktadır.
Osmaniye mutfağında taze ve kurutulmuş sebzeler, lahana, asma yaprağı, kabak çiçeği, pazı (pancar) yaprağı ile yapılan çok sayıda dolma ve sarma çeşidi de bulunmaktadır.
Yöre mutfağında önemli bir yeri bulgur ve dövmeden yapılan pilav ve köfteler oluşturur.
Baklagil, et, sebze ve baharat karıştırılarak hazırlanan bu yiyecek türleri çiğ olarak ya da pişirilerek tüketilmektedir.
Sebze ve otlar nar ekşisi kullanılarak salata ve yan yiyecek şeklinde tüketilmektedir.
Köfte, kısır, sarmiçi yanında; ıspanak, biber, patlıcan, lahana, kabak ve ebegümecinden yapılan bu yiyecek grubu ekşileme olarak adlandırılır.
Osmaniye günlük mutfağında ot ve ottan yapılan yiyecekler önemli bir yer tutar.
Bunlar çorba, tencere yemeği, salata ve börek içi olarak tüketilmektedir. Bunlar; hardal (eşek turpu), ebegümeci (kömeç), yapışkan, sadır, ısırgan, körmen, ıspatan (su teresi), kazayağı, semizotu (soğukluk), çiriş, iğnelik, yarpuz, yılan otu (tırşık), ısırgan otu, gıcı gıcı pancarı, kuzukulağı, iğnelik, sığırdili, pancar, pazıdır.
İl genelinde etin yoğun olarak kullanıldığı yemek türleri kebap, kavurma ve haşlamadır.
Et tercihinde küçükbaş hayvanlar ve kümes hayvanları tercih edilmektedir.
Et ağırlıklı yiyecekler daha çok özel gün ve törenlerde yapılmaktadır. Etten yapılan döş doldurması ve tavuk doldurması düğünlerin, misafir sofralarının ve davetlerin vazgeçilmez lezzetleri arasındadır. Etler sebze ve tahıl yemeklerinin içerisine belirli miktarlarda konularak da değerlendirilmektedir. Bunlara güveç, yahni ve tava gibi isimler verilmektedir.
Av hayvanları ve su ürünleri sınırlı ölçüde yer alırken sakatatların önem taşıdığı görülmektedir. Kelle-paça, işkembe ve bumbardan yapılan yemekler yanlarında yenilen yiyeceklerle geleneksel bir menü oluştururlar.
Osmaniye genelinde ekmek olarak yufka kullanılmaktadır. Hamurun ince olarak açılmasıyla oluşan bu ekmek çeşidi sac üzerinde pişirilip tüketilmektedir.
Börek ve çörekler için il genelinde kömbe tabiri kullanılmaktadır. Etli sac kömbesi, pekmezli kömbe, yoğurtlu kömbe, bayram kömbesi gibi yiyecekler kül içerisine gömülerek pişirildiği için bu şekilde adlandırılmaktadır. “D” şeklinde bir görünüme sahip olan sac böreği ve sıkma olarak tüketilen yiyecekler içerisindeki malzeme tercihine göre çeşitlilik göstermektedir.
Ispanak, çökelek, patates ve yöresel otlar iç malzemesi olarak kullanılmaktadır.
İl genelinde yapılan tatlıların büyük bir kısmı hamurlu ve şerbetlidir. Yağlı ballı, katmer, halka tatlı, lokma tatlısı, burma tatlısı, karakuş tatlısı, yoğurtlu ve pekmezli kömbe yaygın olarak yapılan, tüketilen ve yöre mutfağında yer alan tatlılardır.
Bu tatlılar dışında; irmikten yapılan Şam tatlısı, nişastadan yapılan nişasta bulamacı, kirece yatırılarak yapılan kabak tatlısı, yazın serinlemek için buz ve kardan yapılan karsambaç, bici bici gibi tatlılar, yer fıstığından yapılan ezme ve şekerlemeler tespit edilebilen tatlı çeşitleri arasındadır.
Osmaniye mutfağında kışlık hazırlıkların yapıldığı, bu kapsamda un, bulgur, dövme üretiminin, sebze ve meyvelerden kurutma ve ekşi (nar, turunç, sumak ekşisi vs.)
yapımının, konserve, salça, salamura gibi konservasyon tekniklerinin, erişte, turşu ve reçel yapımının devam ettiği görülmektedir. Yemeklerde sıklıkla kullanılan baharatlar pul biber, kimyon, karabiber, kekik, nane ve sumaktır.
Osmaniye bulunduğu coğrafi konumu itibarıyla Çukurova bölgesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Bu nedenle komşu illerin yemek kültüründen de etkilenmiştir. Birçok yemek çeşidi Adana, Hatay, Gaziantep, Kahramanmaraş mutfağında da benzer şekilde yer almaktadır.
Osmaniye’ye göç yoluyla gelen kişi ve gruplar da mutfak kültürünün zenginleşmesine katkıda bulunmuşlardır. Çeşitli nedenlerle göç eden Kuzey Kafkasya ve Balkan göçmenlerinin yemek çeşitlerinden örneklere kitabın ilgili bölümlerinde yer verilmiştir.
Yöresel yemek çeşitlerinden bir kısmı günümüzde tercih edilmediğinden, yalnızca isim olarak bilinmekte ve tarif bilgilerine ulaşılmaktadır. Hafızalarda yer aldığı için bu yemekler yapılmasa bile henüz kaybolmamıştır. Buna örnek olarak gün köftesi, ombalak, tevriz, yağlı öfelemeç, doğranmaç, katmerli, hamur turşusu vb. yemekler gösterilebilir.
Sonuç olarak; Osmaniye ili bulunduğu coğrafi konum nedeniyle Çukurova mutfağının karakteristik özelliklerini bünyesinde taşımaktadır. Sahip olduğu kültürel birikiminin sonucunda ortaya çıkan zengin bir beslenme çeşidinin varlığından söz edilebilir.
Çağımız dünyasındaki etkileşim ve değişimlere rağmen mutfak kültüründeki temel özellikler günümüze kadar gelmeyi başarmıştır.
|
|
Osmaniye Mutfak Kültürü Tarifleri Diğer Konular
|
|
